OCZAROWANIE PRZEZ MODELE

Grozi nam oczarowanie przez modele jako osiągnięcia myśli, a nie jako pun­kty wyjścia badań. Kusi zbyt uproszczone przeno­szenie modeli czy praw biologicznych na społeczeń­stwo. Cybernetyka regulacji na poziomie moleku­larnym dostarcza modeli ogólnych, niektóre ich aspekty dają się przenosić, jednak pamiętać należy ograniczeniach, jakie powstają na poziomie syste­mów społecznych. Największa słabość tych modeli polega na tym, że nie mogą obejmować stosunku sił konfliktów zachodzących między elementami w każdym systemie społeczno-ekonomicznym. To wła­śnie stwierdził ekonomista J. Attali na zakończenie zebrania Grupy Dziesięciu, poświęconego utrzyma­niu równowagi biologicznej i społecznej: „W odróż­nieniu od socjologa biolog obserwuje systemy, rzą­dzone ustalonymi prawami, które nie zmieniają się w trakcie badań. Molekuły, komórki i mikroby ni­gdy nie będą się skarżyć na swój los!”